Sốt xuất huyết: Nhận biết triệu chứng, phương pháp điều trị, phòng tránh

Hiện nay, căn bệnh sốt xuất huyết đang trở thành dịch với hàng ngàn ca nhiễm, nếu không điều trị kịp thời, đúng đắn sẽ gây ra những biến chứng cực kỳ nguy hiểm. Do vậy, bạn nên nắm được một số thông tin cơ bản về sốt xuất huyết triệu chứng, cách điều trị và phòng ngừa để đảm bảo sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh.

Bệnh sốt xuất huyết và các thể bệnh sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết là bệnh do virus nào gây ra?

Sốt xuất huyết là căn bệnh truyền nhiễm do siêu vi trùng Dengue gây ra và có khả năng lây từ người này sang người khác khi bị muỗi vằn mang bệnh đốt. Khi mắc bệnh, cơ thể trở nên đau nhức, nhất là ở cơ và các khớp và ở tình trạng nghiêm trọng, có thể gây chảy máu trong, giảm huyết áp làm người bệnh hôn mê, tử vong.

Tìm hiểu các thông tin về căn bệnh sốt xuất huyết

Sốt xuất huyết xảy ra khá phổ biến ở những nơi thuộc khí hậu nhiệt đới. Siêu vi trùng gây bệnh có 4 chủng huyết thanh (DEN-1, DEN-2, DEN-3, DEN-4) nên người bệnh có thể nhiễm 1 – 4 chủng virus và tạo được miễn dịch vĩnh viễn. Điều này cũng có nghĩa là người từng 1 lần bị sốt xuất huyết không đồng nghĩa với đã có khả năng miễn dịch với 3 chủng còn lại và 1 người có thể bị sốt xuất huyết từ 1 – 4 lần.

Sốt xuất huyết có thể xảy ra quanh năm, đặc biệt là vào mùa mưa – mùa sinh sản của muỗi vằn. Khi mắc sốt xuất huyết, người bệnh cần được chẩn đoán, điều trị và chăm sóc đúng cách để bệnh tình không bị trở nặng.

Các thể sốt xuất huyết hiện nay

Sốt xuất huyết triệu chứng sẽ phụ thuộc vào từng thể bệnh mà người bệnh mắc phải. Hiện nay sốt xuất huyết được chia thành 2 nhóm bao gồm nhóm thể nhẹ không biến chứng và nhóm thể nặng dễ gây biến chứng nguy hiểm. Cụ thể:

Thể nhẹ sốt xuất huyết

Đây là tình trạng người bị nhiễm bệnh không bị biến chứng nặng, có thể tự điều trị tại nhà (giống như điều trị sốt bình thường). Tuy nhiên, cần chú ý chăm sóc để tránh bệnh chuyển sang thể nặng.

Ở thể nhẹ người bệnh sốt xuất huyết giống bệnh sốt, cảm cúm

Thể nặng sốt xuất huyết

Với thể bệnh này, người mắc có thể bị chảy máu trong (rò rỉ huyết tương nghiêm trọng) làm rối loạn các chức năng của cơ thể. Thể nặng của bệnh sốt xuất huyết gây rất nhiều biến chứng nguy hiểm, không được điều trị đúng cách có thể đối mặt với các tình trạng nghiêm trọng như:

• Sốc do mất máu quá nhiều, tình trạng này kéo dài sẽ có thể gây ra phù não, hôn mê do các hội chứng về thần kinh.
• Thoát huyết tương làm tràn huyết tương vào đường hô hấp gây viêm đường hô hấp, viêm hoặc phù phổi.
• Mất máu gây xuất huyết não, thoát huyết tương gây tụt huyết áp đột ngột.
• Xuất huyết trong liên tục làm cho tim không đủ tuần hoàn, thoát huyết tương gây màng tim tràn dịch ứ đọng và suy tim. Thận cũng phải làm việc nhiều hơn để bài tiết huyết tương dễ gây suy thận cấp.
• Xuất huyết võng mạc làm thị lực suy giảm, nghiêm trọng hơn có thể bị mù đột ngột do xuất huyết trong dịch kính mắt.
• Nếu phụ nữ mang thai nhiễm sốt xuất huyết thể nặng có thể bị sốt cao, tim thai đập nhanh, giảm tiểu cầu dẫn đến xuất huyết trong (trong 3 tháng đầu có thể đe dọa thai nhi).

Sốt xuất huyết triệu chứng có dễ nhận biết không?

Tùy vào từng thể bệnh mà người mắc sốt xuất huyết sẽ có những biểu hiện khác nhau như:

Sốt xuất huyết triệu chứng khi ở thể nhẹ?

Tham khảo: Suy nhược cơ thể: Nguyên nhân, hậu quả và cách khắc phục

Các triệu chứng khi bị sốt xuất huyết thể nhẹ

Với thể nhẹ, các triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết dễ bị người ta nhầm lẫn với các bệnh sốt thông thường hoặc cảm, phát ban đỏ. Một số triệu chứng phổ biến nhất như sốt (có thể lên đến 40.5 độ C) kèm theo đau mặt, buồn nôn ói mửa, nhức đầu, phát ban, đau xương,…

Người bệnh sốt xuất huyết thể nhẹ thường có các triệu chứng từ 4 – 7 ngày và nếu được chăm sóc đúng cách có thể khỏi bệnh sau 1 tuần kể từ khi sốt.

Sốt xuất huyết triệu chứng thể nặng

Các triệu chứng của thể nặng sẽ bao gồm cả các triệu chứng của thể nhẹ (triệu chứng ban đầu) và kèm sau đó là những triệu chứng khác cần lưu ý như:

• Có các chấm đỏ dưới da – các chấm xuất huyết.
• Tình trạng chảy máu mũi hoặc chảy máu chân răng.
• Nôn ra máu hoặc có máu trong phân vì xuất huyết nội tạng.
• Nôn nhiều và kèm theo đau bụng, tay chân lạnh ẩm.
• Người mệt mỏi, bị choáng.

Nếu người bệnh có các triệu chứng này cần ngay lập tức đến các cơ sở y tế để được cấp cứu kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe, tính mạng.

Sốt xuất huyết triệu chứng gì khi trở nặng?

Ngoài ra, nếu như trẻ em mắc sốt xuất huyết thì sẽ có dấu hiệu bị sốt cao từ ngày thứ 3. Người lớn thường nhầm triệu chứng này với bệnh cảm cúm thông thường hoặc các bệnh khác, phát hiện bệnh trễ nên điều trị không kịp thời dễ gây ra các biến chứng nặng nề.

Chẩn đoán bệnh sốt xuất huyết

Ngoài việc dựa vào sốt xuất huyết triệu chứng cơ bản bên trên, người ta cũng có thể thực hiện chẩn đoán bệnh bằng các xét nghiệm. Thời gian sốt xuất huyết ủ bệnh bao lâu và thể hiện biểu hiện gì? Người bệnh sẽ có từ 3 – 7 ngày (hoặc lên đến 14 ngày) ủ bệnh không có triệu chứng.

Và để chẩn đoán thì người ta phải đợi đến giai đoạn đầu với các triệu chứng điển hình gồm sốt, xuất huyết dưới da, nổi ban đỏ, chảy máu chân răng, nhức 2 hốc mắt (đau phía sau mắt)… 

Các xét nghiệm chẩn đoán sốt xuất huyết được thực hiện từ sau 2 ngày sốt và kết quả sẽ gồm:

• Tổng dung tích hồng cầu là bình thường/tăng
• Số tiểu cầu ở mức bình thường/giảm nhẹ
• Số lượng bạch cầu giảm

Khi mới bị sốt và có các dấu hiệu thì người bệnh cần đến bệnh viện thăm khám, làm xét nghiệm để có hướng điều trị đúng đắn, hạn chế tình trạng bệnh tiến triển nặng.

Xét nghiệm máu chẩn đoán sau khi thấy sốt xuất huyết dấu hiệu

Những giai đoạn khi xuất hiện các sốt xuất huyết triệu chứng

Sau thời gian ủ bệnh kéo dài từ 3 – 7 ngày hoặc có người là 14 ngày thì mới xuất hiện các biểu hiện bệnh ra ngoài. Người nhiễm bệnh sốt xuất huyết nói riêng sẽ trải qua 3 giai đoạn: Sốt – Nguy hiểm – Hồi phục:

Giai đoạn đầu: Sốt

Sau khi ủ bệnh, người bệnh đến giai đoạn sốt (sốt cao liên tục hoặc sốt cao đột ngột trên 39 độ C), uống thuốc hạ sốt nhưng không giảm. Bên cạnh sốt sẽ có các triệu chứng khác đã được nhắc đến như mệt mỏi, đau họng, đau đầu, nhức 2 hốc mắt, phát ban, buồn nôn, có các vết xuất huyết dưới da.

Với trẻ nhỏ, giai đoạn sốt sẽ kèm đau họng, đau bụng và trẻ có thể hạ sốt sau 3 ngày và có các nốt ban ở mình lan lên mặt, chân tay, lòng bàn chân, lòng bàn tay gây ngứa. Vào ngày thứ 8 xuất hiện các dấu hiệu xuất huyết nhẹ gồm chấm đỏ xuất huyết dưới da, chảy máu mũi.

Giai đoạn nguy hiểm: Bệnh nhân trở nặng

Giai đoạn này diễn ra từ 3 – 7 ngày sau khi người bệnh bị sốt ngày đầu tiên. Người nhiễm có thể giảm hoặc còn sốt và xảy ra một số nhiễm trùng thứ phát với biểu hiện là hạ tiểu cầu, cô đặc máu.

Sốt xuất huyết có thể trở nặng, gây nhiều biến chứng nguy hiểm

Người bệnh sốt xuất huyết trong giai đoạn nguy hiểm sẽ có các biểu hiện nguy hiểm:

• Tất cả các dấu hiệu sốt xuất huyết triệu chứng thể nặng đã nhắc đến bên trên.
• Người bệnh bị tràn dịch màng phổi (đau ngực khi thay đổi tư thế, khó thể, căng tức ngực).
• Tràn dịch màng bụng (người bệnh bị chướng bụng, bụng to nhanh)
• Đau tức vùng dưới xương sườn, thượng vị vì gan bị phình to, người mệt li bì, tay chân lạnh…
• Các mảng xuất huyết dưới da: Xuất hiện ở mặt trước của 2 chân rồi đến mặt trong của 2 cánh tay, đùi, mạng sườn, bụng.
• Xuất huyết nội tạng đường tiêu hóa và phổi, não và dẫn đến tình trạng viêm gan nặng, viêm cơ tim, viêm thận, viêm não…

Trong giai đoạn nguy hiểm, người bệnh cần được quan sát kỹ các triệu chứng để điều trị kịp thời, đặc biệt cần chăm sóc kỹ khi các triệu chứng trở nặng.

Giai đoạn người bệnh sốt xuất huyết phục hồi

Sau khi trải qua giai đoạn nguy hiểm thì người bệnh sẽ hết sốt, hồi phục dần sức khỏe. Các chỉ số xét nghiệm lúc này trở về mức bình thường, huyết áp người bệnh ổn định, thèm ăn, tiểu nhiều hơn.

Khi người bệnh trong giai đoạn phục hồi, mọi người vẫn cần thực hiện việc chăm sóc cẩn thận, không lơ là các triệu chứng để có thể ứng phó với những tình huống xấu phát sinh.

Hướng dẫn chi tiết cách điều trị bệnh sốt xuất huyết

Sau khi phát hiện sốt xuất huyết triệu chứng thì chúng ta cần có cách điều trị và chăm sóc người bệnh đúng cách. Điều này góp phần giảm các biến chứng giúp người bệnh nhanh hồi phục hơn.

Sốt xuất huyết uống thuốc gì và không dùng thuốc gì?

Người bị sốt xuất huyết uống thuốc gì để điều trị

Hiện nay, chưa có thuốc đặc trị bệnh sốt xuất huyết mà người ta sẽ thực hiện điều trị theo các triệu chứng gặp phải. Để hỗ trợ điều trị bệnh nhanh khỏi, bạn có thể sử dụng:

• Đối với trường hợp triệu chứng bệnh nhẹ: Sử dụng Paracetamol hỗ trợ hạ sốt, giảm đau và cần được sử dụng đúng lúc, đúng liều lượng (liều dùng từ 10 – 15mg/1kg thể trọng/lần uống, cách nhau 4 – 6 giờ). Sau một khoảng thời gian theo dõi, nếu các triệu chứng sốt không có dấu hiệu thuyên giảm, sốt cao hơn cần đến bệnh viện ngay.
• Bệnh nhân có thể rơi vào trạng thái hụt dịch, mất nước nên có thể dùng thêm bù nước, điện giải như nước lọc đun sôi để nguội, oresol, nước ép trái cây, nước gạo, nước dừa, sữa,…
• Người chẩn đoán sốt xuất huyết không sử dụng các loại thuốc như: thuốc hạ sốt Aspirin, các loại thuốc kháng viêm không chứa steroid vì có thể khiến tình trạng xuất huyết nghiêm trọng hơn. Các loại thuốc kháng sinh có thể gây nhiều tác dụng phụ khiến người bệnh mắc nhiều bệnh cùng lúc.

Người bị sốt xuất huyết làm gì cho nhanh khỏi, cách chăm sóc như thế nào?

Người bệnh mắc sốt xuất huyết cần được nghỉ ngơi, tránh các hoạt động mạnh. Bạn có thể thực hiện một số hướng dẫn chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết như sau:

• Có chế độ dinh dưỡng phù hợp, đảm bảo và lành mạnh, ưu tiên các thức ăn mềm, dạng lỏng, dễ tiêu hóa (canh, súp, cháo…), không sử dụng các loại đồ ăn cay nóng, đồ ăn nhanh, nhiều dầu mỡ. Bổ sung thêm nhiều loại rau xanh, trái cây cho thực đơn của người bệnh.
• Vệ sinh mắt, mũi, miệng mỗi ngày bằng nước muối sinh lý (0.9%).
• Mặc đồ rộng rãi, mát mẻ, dễ thấm hút mồ hôi để giúp giảm thân nhiệt cho người bệnh.
• Sốt xuất huyết có được tắm không – Hạn chế tắm khi không cần thiết, trường hợp tắm cần sử dụng nước ấm, tốt nhất là dùng khăn mềm ẩm lau người (không kỳ mạnh).
• Theo dõi các sốt xuất huyết triệu chứng để phát hiện những dấu hiệu bất thường, nguy hiểm.
• Trong giai đoạn phục hồi, nên thêm các loại thịt đỏ, trứng, sữa… tăng lượng protein tăng cường hệ thống miễn dịch cho cơ thể.

Hướng dẫn những lưu ý khi chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết

Làm sao để chủ động phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết?

Mặc dù là bệnh theo mùa và xuất hiện hàng năm nhưng sốt xuất huyết vẫn có thể gây nguy hiểm cho sức khỏe, tính mạng bởi những biến chứng nguy hiểm và mất nhiều thời gian điều trị. Do đó, để hạn chế tối đa các ảnh hưởng đến sức khỏe thì chúng ta cần nắm được những phương pháp phòng ngừa bệnh.

Một số biện pháp cần thực hiện để phòng ngừa bệnh sốt xuất huyết

Bệnh lây truyền do muỗi vằn nên cách phòng sốt xuất huyết tốt nhất đó là diệt muỗi, đề phòng muỗi đốt bằng cách:

• Diệt muỗi vằn xung quanh nơi ở: Đậy kín các dụng cụ chứa nước, có thể thả cá/con mê sô để tiêu diệt lăng quăng. Thường xuyên vệ sinh các vật dụng chứa nước nhỏ, thu thập các vật có thể chứa nước xung quanh nơi sống, phát quang bụi rậm,…
• Hạn chế muỗi đốt: Mặc quần áo dài tay khi ra ngoài, khi ngủ, sử dụng các loại nhang muỗi, bình xịt, kem đuổi muỗi, dùng vợt muỗi,… Mắc màn (buông mùng) khi đi ngủ, nếu ở vùng dịch thì nên ngâm rèm, màn/mùng trong hóa chất diệt muỗi, phun hóa chất diệt muỗi…
• Ngăn ngừa lây lan bệnh sốt xuất huyết: Người bị sốt xuất huyết nên ở trong màn, hạn chế tối đa việc người bệnh bị muỗi đốt vì sẽ dễ lây truyền cho những người khác.

Vừa rồi là những thông tin về sốt xuất huyết triệu chứng để dễ dàng nhận biết cũng như các giai đoạn bệnh, cách điều trị và phòng ngừa. Khi thấy cơ thể hoặc những người xung quanh có dấu hiệu của bệnh, cần đến cơ sở y tế xét nghiệm, chẩn đoán và có phương pháp điều trị thích hợp nhất!