Văn hóa Phục Hưng và những thành tựu nổi bật cho nhân loại

Thời kỳ Phục Hưng nổi tiếng với phong trào văn hóa trong giai đoạn từ thế kỷ 15 – 17. Những thành tựu của văn hóa Phục Hưng đã góp phần thay đổi và mở ra kỷ nguyên mới cho nền văn minh nhân loại. Để hiểu rõ hơn về hoàn cảnh ra đời cũng như những thành tựu về văn hóa trong giai đoạn này, mời quý vị cùng theo dõi bài viết dưới đây của chúng tôi.

Phong trào văn hóa Phục Hưng là gì?

Nhắc tới Phục Hưng là người ta nhớ đến một thời kỳ văn hóa mới, được xem là giai đoạn phục hồi, phát triển của văn hóa cổ đại Hy Lạp, Roma. Đây là phong trào văn hóa mới của giai cấp tư sản Tây Âu thời trung đại. Phong trào phát triển trên cơ sở phục hồi giá trị và thành tựu của văn minh cổ đại Hy Lạp, Roma.

Phong trào văn hóa Phục Hưng đánh dấu mốc quan trọng trong văn minh nhân loại

Theo đó, văn hóa Tây Âu trong khoảng thế kỷ 5 – 10 trong nền kinh tế tự cung tự cấp, giao lưu trao đổi có nhiều hạn chế nên văn hóa cũng không phát triển.

Cho tới thế kỷ 14 nhờ sự phát triển của kinh tế công thương (tại các thành thị) và quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa được hình thành, lớn mạnh. Những nhà tư tưởng của giai cấp tư sản không chấp nhận các giáo lý phong kiến lỗi thời.

Họ đã vận động việc khôi phục lại sự huy hoàng của văn hóa Tây Âu thời cổ đại do tìm được những yếu tố phù hợp với mình, có lợi cho mình trong việc chống lại những trói buộc của nền văn hóa trung cổ.

Nguyên nhân dẫn đến sự xuất hiện của phong trào văn hóa Phục Hưng

Phong trào Phục Hưng xuất hiện ban đầu tại Ý bởi tại đây từ thế kỷ 14 đã xuất hiện các thành thị tự do (tương tự những quốc gia nhỏ) với quan hệ sản xuất tư bản chi phối đời sống văn hóa. Hơn nữa, Ý cũng là trung tâm của Roma cổ đại, lưu giữ nhiều di sản văn hóa Hy Lạp – Roma cổ đại.

Thời kỳ Phục Hưng xuất hiện trong bối cảnh giai cấp tư sản ra đời

Nguyên nhân của phong trào văn hóa Phục Hưng được cho là do sự ra đời của giai cấp tư sản. Giai cấp này có thế lực kinh tế nhưng địa vị xã hội lại chưa tương ứng.

Ngoài ra, sự phát triển của khoa học, kỹ thuật cũng giúp con người dần thoát khỏi sự lạc hậu, nhận thức được bản chất của thế giới. Giai cấp tư sản vừa muốn khôi phục lại văn hóa Hy Lạp – Roma cổ đại vừa muốn góp phần xây dựng nền văn hóa mới, đề cao con người.

Tham khảo: Đặc trưng kiến trúc La Mã và những công trình kiến trúc nổi bật

Lịch sử phát triển của phong trào văn hóa Phục Hưng

Phong trào diễn ra trong khoảng từ thế kỷ 14 đến thế kỷ 17 với việc thúc đẩy khám phá lại triết học, văn học, nghệ thuật. Phong trào bắt đầu từ Ý – quê hương của nền văn minh La Mã cổ đại sau đó lan rộng sang các quốc gia Tây Âu, trở thành phong trào với quy mô lớn, nhiều thành tựu nổi bật.

Thời kỳ Phục Hưng bắt đầu được xem là thời gian chuyển từ bóng tối đến ánh sáng:

• Trong thời Trung cổ, sự sụp đổ của Đế chế La Mã cổ đại (năm 476 sau Công nguyên) và đầu thế kỷ 14 khi người châu Âu đạt được một số tiến bộ khoa học, nghệ thuật. Đây được xem là thời kỳ đen tối bởi nó diễn ra nhiều cuộc chiến tranh, nạn đói, các đại dịch liên miên.
• Thời kỳ Phục Hưng bắt đầu ở Ý, tại Florence là nơi có lịch sử văn hóa phong phú. Các thành viên của gia đình Medici (cai trị Florence) đã ủng hộ phong trào và các nghệ sĩ khi chớm nở.
• Sau đó, phong trào văn hóa Phục Hưng đã lan sang các thành phố, bang khác của Ý. Và từ đó, trong thế kỷ 15 thì các ý tưởng Phục Hưng đã lan sang Pháp, Tây và Bắc Âu.
• Mặc dù những quốc gia khác tại châu Âu trải qua thời kỳ Phục Hưng muộn hơn tại Ý nhưng chúng đều là những tác động mang tính Cách mạng.

Florence là nơi khởi nguồn cho phong trào văn hóa Phục Hưng

Các thành tựu nổi bật về phong trào văn hóa Phục Hưng

Phong trào Phục Hưng là một phong trào văn hóa với sự nở rộ của các nền văn học tiếng Latinh, tiếng dân tộc. Các học giả, nghệ sĩ thời kỳ Phục Hưng là những người theo chủ nghĩa nhân văn và học đã đạt được những thành tựu nổi bật, có giá trị cho đến tận ngày nay trong nhiều lĩnh vực:

Thành tựu về nghệ thuật thời kỳ Phục Hưng

Thành tựu của văn hóa Phục Hưng tại Tây Âu phát triển một cách đồng đều ở cả hội họa, kiến trúc và điêu khắc:

Leonardo da Vinci là danh họa nổi tiếng nhất cho nghệ thuật thời kỳ Phục Hưng

Về hội họa và điêu khắc:

Mỹ thuật thời kỳ Phục Hưng có tính hiện thực cao, thể hiện được cá tính mạnh mẽ, nội tâm. Những đặc điểm văn hóa Phục Hưng gắn liền với một số danh họa nổi tiếng như:

• Leonardo da Vinci: Các tác phẩm nổi tiếng bao gồm: Mona Lisa, Đức mẹ đồng trinh trong hang đá, Bữa tiệc cuối cùng,… Ông còn là người có những ý tưởng vượt trước thời đại với khái niệm máy bay trực thăng, dù nhảy, đáy tàu kép… 
• Michelangelo là danh họa, nhà điêu khắc vô cùng nổi tiếng với bức họa “Thiên chúa giáng thế” trên trần và bức họa “Sự phán xét cuối cùng” trên tường bệ án thờ của nhà thờ Sistine cùng với những bức tượng nổi tiếng (David, Người nô lệ bị trói…).

Ngoài ra còn có sự đóng góp to lớn của nhiều nghệ sĩ khác có thể kể đến như Giotto, Botticelli… Cùng với hội họa, điêu khắc thì phối cảnh ứng dụng cũng rất phát triển giúp các nghệ sĩ đại độ chính xác khoa học trong tái tạo không gian.

Thành tựu văn hóa Phục Hưng về kiến trúc:

Kiến trúc trong giai đoạn Phục hưng phản ánh lại sự cổ điển với các công trình nổi tiếng như lâu đài Chambord, lâu đài Azay le Rideau ở Pháp, nhà thờ Thánh Peter ở Vatican,…

Bên trong tòa Thánh Peter ở Vatican thể hiện kiến trúc Phục Hưng

Thành tựu trong khoa học kỹ thuật

Trong thời kỳ Phục Hưng thì thành tựu nổi bật nhất đạt được trong khoa học kỹ thuật đó chính là việc phát minh ra máy in. Chiếc máy được phát minh bởi Gutenberg – một người thợ kim hoàn Đức vào giữa thế kỷ 15. Cỗ máy cải thiện sự tiến bộ khoa học, góp phần phát triển chủ nghĩa nhân văn trong thời kỳ văn hóa Phục Hưng.

Sách báo được tạo ra, tái bản nhanh hơn tạo ra cuộc cách mạng trong truyền thông, khuyến khích việc truyền bá các tư tưởng mới. Các học giả không bị phụ thuộc vào Nhà thờ hoặc sự hỗ trợ từ những người giàu có nên ngày càng tăng lên đồng thời giảm tỷ lệ người bị mù chữ hơn những thời kỳ trước đó.

Ngoài ra còn có một số sự kiện khác như xây dựng lò gang nấu quặng cho luyện gang, thép; cải tiến các bánh xe nước để thúc đẩy ngành công nghiệp; giải phẫu cơ thể con người phát triển với nhiều bước nổi bật…

Thành tựu về văn học trong văn hóa Phục Hưng

Trình độ học vấn ngày càng cao cùng với sự xuất hiện của máy in đã giúp cho các tác phẩm văn học được lưu truyền rộng rãi hơn. Trong văn học, phong trào Phục Hưng đã có những sự tiến bộ đáng kể với thơ ca, tiểu thuyết và kịch. Có thể nhắc đến như:

• Về thơ ca: Những tác phẩm cổ vũ cho sự thống nhất nước Ý ngày càng nhiều. Tiêu biểu là Dante với 2 tác phẩm “Thần khúc” và “Cuộc đời mới”; Petrarca có công trong việc phổ biến sonnette vào thơ, văn xuôi để ca ngợi tình yêu và những lý tưởng cao đẹp.
• Về tiểu thuyết trong phong trào văn hóa Phục Hưng: Nhà văn Ý nổi tiếng Boccaccio với tập truyện “Mười ngày”; Francois Rabelais với tác phẩm trào phúng “Cuộc đời không giá trị của Gargantua và Pantagruel”; Cervantes với tác phẩm “Don Quixote” (Đôn Kihôtê xứ Mantra)….
• Về kịch: Kịch được phát triển mạnh mẽ tại Anh với nhiều tác phẩm lớn vô cùng nổi tiếng như, đặc biệt là tác giả William Shakespeare cùng với các vở như Hamlet, Romeo và Juliet, Macbeth,…

William Shakespeare là cha đẻ của nhiều tác phẩm kịch nổi tiếng thời kỳ Phục Hưng

Thành tựu về thiên văn học

Sự phát triển và xuất hiện của các học thuyết mới đã thay đổi cái nhìn của loài người về Trái Đất và những ngôi sao, hành tinh khác:

• Copernic với lý thuyết mặt trời là trung tâm, Trái Đất và các hành tinh khác quay quanh mặt trời – lý thuyết này đi ngược lại hoàn toàn những điều Giáo hội đã công nhận.
• Giordano Bruno là người đã tích cực hưởng ứng lý thuyết của Copernic khi đã bị Giáo hội cấm lưu hành và cũng là người phát triển lý thuyết này khi cho rằng mặt trời chỉ là trung tâm của Thái dương hệ chứ không phải trung tâm của vũ trụ.
• Galileo Galilei tiếp tục phát triển 2 quan điểm của Copernic và Giordano Bruno và chứng minh được mặt trăng có bề mặt gồ ghề, giải thích hiện tượng sao chổi…

Copernic với lý thuyết “Nhật tâm” đi ngược với tư duy đương thời

Tôn giáo trong phong trào văn hóa Phục Hưng

Chủ nghĩa nhân văn góp phần khuyến khích con người châu Âu đặt ra câu hỏi về vai trò của các nhà thờ công giáo La Mã trong thời kỳ Phục Hưng. Đồng thời việc khoa học kỹ thuật có nhiều thành tựu giúp  truyền bá Kinh thánh rộng rãi hơn. Vào thế kỷ 16, đạo Tin lành đã ra đời.

Kết luận

Phong trào văn hóa Phục Hưng được xem là một sự phát triển vượt bậc của nền văn minh nhân loại. Những thành tựu của giai đoạn này đã mở ra trang sử mới, làm sụp đổ những rào cản giai cấp, tư tưởng giáo điều,… chống lại thế lực phong kiến suy tàn, đề cao giá trị tốt đẹp của con người. Mong rằng những thông tin của bài viết đã giúp bạn hiểu rõ hơn về thời kỳ Phục Hưng và những thành tựu của giai đoạn này.